Na czym polega statyczna próba rozciągania?

Wśród wielu różnorodnych rodzajów badań, jakim mogą być poddawane materiały, wyróżnia się ich podział na badania nieniszczące i niszczące. W przypadku drugiego ich rodzaju jednym z najpowszechniej wykonywanych badań materiałowych jest natomiast statyczna próba rozciągania. Wobec tego, na czym ona polega, w jaki sposób jest przeprowadzana i jakie informacje pozwala uzyskać?

Na czym polega statyczna próba rozciągania?

Statyczna próba rozciągania zaliczana jest do podstawowych badań materiałowych. Polega ona na osiowym rozciąganiu najczęściej odpowiednio przygotowanych w tym celu próbek o płaskim lub cylindrycznym kształcie, które składają się z dwóch części — pomiarowej, poddawanej rozciąganiu oraz chwytowej, umożliwiające zamocowanie ich w maszynie oraz za pomocą której przenoszone są obciążenia. Dodatkowo próba ta może być także przeprowadzana na wyrobach gotowych.

W jaki sposób przeprowadzana jest statyczna próba rozciągania?

Sposób wykonywania statycznej próby rozciągania materiału, której wykonywaniem zajmują się specjalistyczne laboratoria, takie jak oferujące badania materiałowe METROTEST z Elbląga, określa norma PN-91/H-04310. Przeprowadzana jest ona z zastosowaniem maszyn wytrzymałościowych wyposażonych w specjalne szczęki, w których umieszczany jest badany materiał. Następnie jedna ze szczęk przemieszcza się ze stałą szybkością narastania obciążenia lub stałą prędkością. Maszyna najczęściej współpracuje z kontrolerem, dzięki temu wszelkie dane pomiarowe są rejestrowane podczas przeprowadzania badania. Zakończenie próby następuje natomiast po zerwaniu próbki.

Jakie właściwości materiałów pozwala ustalić to badanie materiałowe?

Wyniki statycznej próby rozciągania prezentowane są w formie wykresu. Na jego podstawie możliwe jest wobec tego określenie takich parametrów badanego materiału, jak jego:

• wytrzymałość na rozciąganie, 

• wyraźna granica plastyczności, 

• umowna granica plastyczności, 

• stałe materiałowe w postaci modułu Younga oraz współczynnika Poissona,

• przewężenie względne. 

Dane te są natomiast istotną informacją na temat tego, w jaki sposób materiał poddany statycznej próbie rozciągania będzie zachowywał się w sytuacji, kiedy będą oddziaływały na niego czynniki obciążające i wykorzystywane są one między innymi przy konstruowaniu maszyn oraz budowli.